همشهری آنلاین - خدیجه نوروزی: اواخر اردیبشهت ماه بود که وزیر صمت از نهایی شدن مصوبه واردات خودرو حداکثر تا پایان همان ماه خبر داد و تاکید کرد محدودیتی در واردات نخواهیم داشت و همزمان با واردات و افزایش عرضه خودروسازان داخلی، بخش عمده‌ای از تقاضای بازار پاسخ داده خواهد شد. وزیر صمت در حالی خبر از واردات خودرو تا شهریورماه داد که هنوز آیین‌نامه نهایی واردات، از هیات دولت بیرون نیامده و هیچ قانون مشخص و قطعی در این مورد وجود ندارد.
سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نهایی شدن قانون واردات خودرو در مجمع تشخیص مصلحت نظام را تایید کرده و گفته به زودی فرآیند ابلاغ این مصوبه انجام می‌شود.
سید رضا فاطمی امین وزیر صمت اواخر خرداد ماه نیز در مورد واردات خودرو گفت: آئین نامه واردات ۱۰ بند دارد که در هیئت دولت مطرح شد. در مورد یک بند ابهاماتی بود که به کمیسیون اقتصاد برگشت و در حال حاضر در نوبت بررسی در هیات دولت است.
به گفته وی، بعد از تصویب آئین نامه طی ۲ الی ۳ ماه واردات انجام می‌شود. وی همچنین اعلام کرد: «ما وقتی اقدام به خروج برخی خودروها مثل تیبا و سمند از خط تولید کنیم باید خودروی اقتصادی زیر ۱۰ هزار دلار وارد کنیم و لزوماً چینی هم نیست. صحبت‌هایی هم انجام شده است.»
اما انجمن واردکنندگان خودرو و فعالان این حوزه تاکید دارند تا وقتی دستورالعمل نهایی ابلاغ نشود، هیچ موردی قطعیت ندارد و باید منتظر ماند.
مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت و گو با همشهری آنلاین به برخی سوالات و ابهامات در این زمینه پاسخ می دهد:
گفته می شود واردات خودرو تا شهریور ماه انجام می شود اما فعالان این حوزه می‌خواهند بدانند دستورالعمل نهایی واردات خودرو چه زمانی به تصویب هیات دولت خواهد رسید و انجمن واردکنندگان خودرو تا چه اندازه پیگیر این موضوع است؟
این موضوع را ما نباید پاسخ دهیم چون ما طرف مشورت دولت در تدوین آیین نامه نبودیم درحالی که باید می بودیم. اطلاعی هم نداریم که چه طرحی با چه جزییاتی در حال تدوین است و می خواهند چه بکنند. زمانی که بخواهیم به وسیله واردات خواهان آوردن سرمایه خارجی باشیم، سرمایه گذاری را به تولید ربط دهیم و درصدد باشیم با واردات تولید را افزایش دهیم که افزایش کیفی هم به دنبال داشته باشد و انتظار داشته باشیم ارزبری هم اتفاق نیفتد اما کالا وارد بشود، همچنین کالای ارزان وارد شود که بازار خودرو را از نظر تعدادی تعدیل کند، نتیجه همین چیزی می شود که می بینید، قطعا دستیابی به چنین سناریویی اجرایی نخواهد بود. از همین روست که طرح تصویب نمی شود. با چنین طرحی چگونه می توان بازار را کنترل و نظام مند و ساختارمند کرد و افزایش تولید داشت. دیدگاه بانک مرکزی و مجلس هم این است که این کار ارزبری به دنبال خواهد داشت.
در صورت نهایی شدن آیین نامه واردات و ابلاغ آن، واردات خودروهای دست دوم خارجی هم خواهیم داشت؟
قطعا خیر. دو دلیل مهم هم دارد: نگاه اول این است که بازار قدرت تشخیص ندارد و دولت باید برای بازار تصمیم بگیرد. نگاه دوم هم این است که ورود خودروی دست دوم خارجی با توجه به کیفیت بالایی که دارد رقابتی شدیدی با تولیدات داخلی ایجاد می کند که عملا تولید داخل را مختل خواهد کرد. لذا مجوز واردات خودروهای دست دوم از اساس نمی تواند کار درستی باشد.
چرا تاکنون واردات خودروهای صفر کیلومتر ممنوع بوده است؟
در خصوص واردات این خودروها هم همین دیدگاه ها وجود داشته و دارد. اما من معتقدم قیمت خودروی صفر کیلومتر در خارج از کشور در حال حاضر سقف قیمتی را با خودروی داخلی حفظ می کند و آسیبی به تولید داخل نخواهد زد.
گفته شده برای واردات خودروهای اقتصادی یکسری مشوق هایی قرار است در نظر گرفته شود. بفرمایید تعریف تخصصی از خودروهای اقتصادی چیست؟
خودروهای اقتصادی در همه جای دنیا تعریف مشخصی دارد. خودروهایی هستند که افراد حداکثر با ۶ ماه حقوق خود بتوانند آن را به دست بیاورند. تولید و واردات این نوع خودروها در کشورهای جهان خیلی انبوه است و عملا خودروی اقتصادی در دسترس عموم افراد هم هست. در واقع کاربرد این واژه در صنعت خودروسازی کشور جایی ندارد چرا که شما برای خرید ارزان ترین خودرو باید ۳ سال کار کنید. در صحبت ها گفته می شود تنها با ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان خودرویی اقتصادی برای شما می آوریم اما ادعایی بیش نیست چرا که قوانین و مقررات کشور به واردکننده چنین اجازه ای نمی دهد. اگر بخواهیم خودرویی ارزان با این مبالغ وارد کنیم با متحمل شدن هزینه های اسقاط خودرو و تعرفه و عوارض گمرکی فقط می توانیم خودروی ۶ یا ۷ هزار دلار ی بخریم که اصل استاندارد ۸۵ گانه سازمان استاندارد را پاس نخواهد کرد و برای ورود به کشور مجوز نخواهد گرفت.
با اعمال استاندارد ۸۵ گانه چه خودروهایی امکان ورود دارند؟
این استانداردها خودرو را تبدیل به یک کالای خاص می کنند یعنی شما با استانداردهای ۸۵ گانه امکان واردات خودرو زیر ۱۳ هزار دلار را نخواهید داشت. کاهش استانداردهای ۸۵ گانه امکان ورود خودروهای ارزان تری را به کشور می دهد. ما بالغ بر ۱۸۰ خودرو در کشورهای جهان داریم که زیر ۱۰ هزار دلارند اما امکان ورود به کشور ما را ندارند. لذا باید استاندارد را اصلاح کنیم طوری که با اقلیم و بازار کشورمان همخوانی داشته باشد. یعنی واردکننده این اختیار را داشته باشد خودرویی بخرد که ۳۰ استاندارد را پاس کند و در مقابل خودرویی هم بخرد که ۸۵ استاندارد را پاس کند. مشخص است خودرویی که استاندارد کمتری را پاس می کند ارزان تر تمام می شود.
چه مشوق هایی در بخش واردات خودرو اثرگذار است؟
در گام اول حتما باید بخشی از استانداردها را کم کرد و در گام دوم دولت تعرفه و عوارض گمرکی را صفر کند. چون اگر برای یک خودروی ۱۰ هزار دلاری ۵۵ درصد عوارض و تعرفه گرفته شود قیمتش ۱۵ هزار دلار می شود که بازهم از قیمت ۳۰۰ میلیون تومان وعده داده شده فاصله زیادی دارد.
بعضا عنوان می شود که خبر آزادسازی واردات خودرو عامل صعود قیمت ارز در مقطعی بود که این خبر منتشر شد. معتقدید آزادسازی واردات باعث رشد نرخ ارز خواهد شد؟
همیشه بازار از اخبار تاثیر می پذیرد اما این خبر تنها نشانه افزاینده نرخ ارز در بازار در همان مقطع نبوده است. به فرض این موضوع هم صحت داشته باشد سوال این است اگر خبر آزادسازی برای مردم تا این اندازه اهمیت دارد چرا تصمیمات سریعی برای اجرایی شدنش گرفته نمی شود. اما من معتقدم افزایش نرخ ارز هیچ ارتباطی با بیان خبر آزادسازی واردات نداشته و نخواهد داشت کمااینکه اگر آزادسازی هم انجام شود تاثیری در افزایش نرخ ارز نخواهد گذاشت. حتی متصورم واردات ممکن است اثر کاهنده روی نرخ ارز داشته باشد.
در صورت آزادسازی، سهم واردات خودرو از کل خودروهای مصرفی ایران چقدر خواهد بود؟
در صورتی که تغییری در مقررات صورت نپذیرد، همانند ۴ سال قبل از نظر ارزشی حدود ۲ میلیارد دلار ارزبری و از نظر تعدادی هم ۷۰ تا ۸۰ هزار دستگاه خودرو در سال واردات خواهیم داشت.
با چه رنج قیمتی؟
بین ۱۵ تا ۳۰ هزار دلار میانگین قیمت خودروهای وارداتی خواهد بود.
به نظر شما چه خودروهایی و از کدام کشورها وارد می شود؟
بر اساس آمار و اطلاعات موجود تاکنون بیشترین سهم خودروهای وارداتی مربوط به خودروهای کره ای بوده، رتبه دوم را خودروهای ژاپنی و رتبه سوم را خودروهای اروپایی از کشورهایی نظیر آلمان و فرانسه به خود اختصاص داده بودند که احتمالا بازهم واردات از این کشورها انجام شود. در مجموع باید با کشورهایی مذاکره کنیم که بتوانیم بیشترین امتیاز را از آنها بگیریم. هیوندای و کیا تاکنون بیشترین تعداد خودروهای وارداتی را در کشور به خود اختصاص داده اند و در ادامه هم تویوتا، بنز و فولکس. لذا این خودروها بیشترین سهم واردات را به خود اختصاص خواهند داد.
نظر شما